Nederland schenkt 5,5 miljard belastingopbrengst aan bedrijven

Nederland geeft 4 miljard aan bedrijven en laat 1,5 miljard ‘ontwijken’ via buitenlandse brievenbussen, volgens het Oxfam Novib-rapport ‘Nederland belastingparadijs’.

Volgens onderzoek van de Europese Commissie biedt Nederland internationale bedrijven het rijkste aanbod aan mogelijkheden om belastingen te ontwijken. Alleen België en Cyprus benaderen die dubieuze toppositie. Nederland is kampioen onder de belastingparadijzen.

Ons land verlaagde de tarieven voor vennootschapsbelasting, waardoor de opbrengsten hieruit tussen 2000 en 2012 daalden met ruim € 4 miljard. Daarnaast loopt ons land ten minste € 1,5 miljard mis door belastingtrucs: Nederlandse bedrijven ontwijken ook belasting via brievenbusfirma’s in het buitenland.

Hier betalen gevestigde bedrijven 20 procent vennootschapsbelasting bij een winst tot € 200.000, daarboven 25 procent. Ook zijn allerlei gunsten mogelijk. Bijvoorbeeld over octrooien hoeft maar 5% betaald te worden, over dividenden geen en het is mogelijk allerlei voordelige deals (rulings) met de belastingdienst te sluiten. Deze rulings zijn geheim en ook het parlement heeft geen inzage. Bij wijze van uitzondering werd de ruling met Starbucks wel in de openbaarheid gebracht (nadat hierover in Engeland veel commotie was geweest, de Europese Commissie veroordeelde dit als overheidssubsidie van Nederland aan Starbucks).

Daarnaast is Nederland bijzonder aantrekkelijk voor rijken en multinationals omdat ze als eigenaren van hun brievenbusfirma’s weinig of geen openheid van zaken hoeven te geven.
Wij hebben zo’n 14.400 doorsluisfirma’s (dit zijn vooral brievenbusfirma’s) die samen rond de € 3.500 miljard per jaar via ons land doorsluizen. Hieraan houdt ons land weinig tot niets over. Nederlandse trustkantoren voeren hun administratie en hebben hieraan hun verdiensten.

Verder beschrijft het rapport de grote invloed van grote belastingadvieskantoren zoals PWC en KPMG, via adviescommissies op de Nederlandse wetgeving. Deze kantoren hebben veel multinationals als klanten en zij moedigen de Nederlandse overheid aan een gunstiger belastingklimaat ten opzichte van anderen landen te regelen.

Een van de belastingparadijzen waar de Amerikaanse winsten (tijdelijk) terechtkomen is Nederland. Het meeste geld stroomt echter zónder belast te worden door naar andere belastingparadijzen. Dus wij schieten daar erg weinig mee op.

Oxfam Novib gaf onderzoeksbureau SOMO opdracht om te onderzoeken hoe groot de verwevenheid is tussen opinievormers in wetenschap, politiek én belastingadvieskantoren. Bij universiteiten zijn 17 hoogleraren tegelijkertijd partner bij één van de grote belastingadvieskantoren en nog eens 23 partners zijn universitair (hoofd)docent. De belastingadvieskantoren hebben ook directe invloed op belastingwetgeving.

Staatssecretaris Wiebes ontkent dat Nederland een belastingparadijs is. Onder andere Brazilië is het daarmee oneens. Braziliaanse bedrijven moeten sinds december vorig jaar extra belasting betalen als ze gebruik maken van Nederlandse brievenbusfirma’s.

Rob Vellekoop, 25 mei 2016