Nederland sponsort 12.000 postbusvennootschappen en ISDS

Nederland is het land van de ongekende mogelijkheden voor multinationals. Zij worden uitgenodigd hier fictief hun adres te hebben met een postbusvennootschap waarvan er naar schatting van SOMO 12.000 zijn en daardoor kunnen ze profiteren van belastingvoordelen en van investeringsbescherming dankzij verdragen die NL met andere landen heeft gesloten met toepassing van ISDS tribunalen.

In Nederland wordt door een selecte groep van belastingadviseurs, accountants, notarissen en banken aan deze vennootschappen verdiend. Voor de rest zijn dit niet meer dan lege hulzen waardoor miljarden aan geld stromen.

Multinationals krijgen kortingen op de te betalen belasting op dividend, rente, royalties en vermogenswinsten. Hierdoor hoeven ze slechts enkele procenten vennootschapsbelasting te betalen. Daarvoor sluit iedere onderneming een deal met de belastinginspecteur. Deze zogenaamde ruling is geheim. Hierdoor is er geen enkele controle door het parlement mogelijk en staat de deur wijd open voor bevoordeling en corruptie.

Minder bekend is de bescherming die Nederland deze postbusvennootschappen biedt dankzij zogenaamde bilaterale investeringsverdragen met op dit ogenblik 92 landen. Deze verdragen worden steeds met een enkel land afgesloten. De postbusvennootschap wordt daardoor behandeld als een door het verdrag beschermd Nederlands investeerder. Op deze manier komt het voor dat multinationals zelfs rechtszaken hebben ingediend tegen het land waar zij oorspronkelijk vandaan komen!

Niet alleen buitenlandse maar ook van origine Nederlandse multinationals profiteren van deze verdragen. Achmea heeft dankzij het bilateraal verdrag met Slowakije een claim tegen de Slowaakse staat ingediend omdat dit land van plan is voor het gezondheidssysteem de privatisering terug te draaien. Achmea ontving al 22 miljoen US Dollar als compensatie voor de verminderde winstmogelijkheden. Let op deze zaak is gevoerd via een zogenaamde ISDS rechtbank. Die zoals bekend geheim is en gevoerd wordt met drie juristen als rechters of arbiters. Een jurist uit het land dat de zaak voert, een jurist die de multinational naar voren heeft geschoven en een neutrale jurist. De beslissingen van deze rechtbanken zijn bindend.

Dankzij het verdrag van Nederland met Indonesië heeft een van de grootste mijnbouwondernemingen van de wereld Newmont mining Indonesië voor een ISDS tribunaal gedaagd. Newmont kon dit doen dankzij de Nederlandse postbusvennootschap Nusa Tengara Partnership BV met nul personeelsleden en 1 miljard euro aan bezittingen. Deze BV had de meerderheid van de aandelen in Newmont en kon daardoor de zaak tegen Indonesië voeren.

Verder werd met dank aan de Nederlandse verdragen en postbusvennootschap variant Zimbabwe voor een ISDS rechtbank gedaagd vanwege agrarische hervormingen, Bolivia voor het terugdraaien van de privatisering van de watervoorziening en Venezuela voor nationalisatie van de koffie- en olieproductie.

Bron: o.a. ‘Socialising losses, privatising gains’ van SOMO, Both Ends en Milieudefensie

Rob Vellekoop, 16 juni 2015