Referendum enige manier om CETA te stoppen

Al meer dan 194.000 mensen hebben de petitie van het Platform TTIP/CETA Referendum ondertekend. De onderhandelingen over TTIP lijken voorlopig te zijn vastgelopen, maar het verdrag is nog steeds niet definitief van tafel. Bovendien is CETA, de Canadese evenknie van TTIP het afgelopen jaar al getekend door onze regeringsleiders. Dit betekent dat CETA de goedkeuringsfase ingaat. Eerst zal het Europees Parlement dit verdrag behandelen, en vervolgens is het de beurt aan de nationale parlementen. Zodra dat gebeurt kan in Nederland een referendum aangevraagd worden. Als het zo ver komt is het Nederlandse referendum waarschijnlijk de enige manier om CETA nog te stoppen.

Het Platform TTIP CETA Referendum is een samenwerkingsverband van Nederlandse maatschappelijke organisaties.

Nog even in het kort waarom CETA niet deugt:
– Via speciale arbitragehoven kunnen multinationals miljardenboetes eisen van overheden als die beleid in het publieke belang wijzigen.
– Regelgeving tussen Canada en de EU wordt gelijkgeschakeld. We geven daarmee onze soevereiniteit weg over onze standaarden op het vlak van o.a. arbeid, milieu, dierenwelzijn en consumentenbescherming.
– CETA is TTIP via de achterdeur. Tachtig procent van de Amerikaanse bedrijven die in Europa actief zijn, hebben een Canadese vestiging. Dankzij CETA kunnen zij alsnog miljardenclaims tegen Europese overheden indienen.

De komende maanden wil het platform de intensiteit van de campagne opvoeren en zo snel mogelijk 300.000 handtekeningen binnenhalen. Waarschijnlijk zal de nieuwe Tweede Kamer na 15 maart een oordeel vellen over CETA. Stemmen zij voor dan zal het platform een referendum aanvragen. Hiervoor is nodig dat nadat de Tweede en Eerste Kamer CETA hebben goedgekeurd, 300.000 Nederlanders opnieuw “officieel” tekenen voor het referendum binnen de door de regering gestelde termijn van 6 weken.

Het platform gaat acties op straat organiseren, met vrijwilligers handtekeningen inzamelen, de coalitie uitbreiden met grote organisaties, betaalde publiciteit inzetten en lobbyen in de Tweede Kamer. En druk uitoefenen zodat de regering niet tussentijds de drempels voor het referendum verhoogt. Naar verwachting in de herfst, is het moment aangebroken om de officiële referendumaanvraag te doen. En daarna begint de campagne voor het referendum.

Meer info

 

Een overzicht van de huidige stand van zaken

De stappen van het CETA-ratificatieproces
1. De Europese Commissie presenteert het resultaat van de onderhandelingen met de Canadese overheid
2. De Europese Raad (regeringen) keuren het goed. EU en Canada ondertekenen	30 okt. 2016
3. Het Europese Parlement stemt 3A– Commissie Internationale Handel (INTA) stemt	eind jan. 2017
3B– Andere parlementaire commissies geven hun mening
3C– Het Europese Parlement houdt de definitieve ‘plenaire’ stemming	begin februari 2017
4. Nationale (en regionale) parlementen stemmen	vanaf feb. 2017

1. In juli 2016 kondigde de Commissie aan dat CETA als een gemengd verdrag zou worden afgesloten. Dat betekent dat CETA zowel door het Europese Parlement (EP) als door elk van de 28 Lidstaten moet worden goedgekeurd. In sommige Lidstaten (bijv. België) houdt dat goedkeuring door de regionale parlementen in of door de tweede kamers van nationale parlementen die de regio’s vertegenwoordigen (bijv. Duitsland).
2. Hierna werd CETA op 30 oktober 2016 ondertekend door Donald Tusk (voorzitter EU Raad), Jean-Claude Juncker (Voorzitter EU-Commissie) en Justin Trudeau (Canadese premier).
3. De datum die momenteel wordt vooropgesteld: 1 februari 2017. Zelfs half februari zou echter een probleem zijn geweest omdat de Europese parlementsleden daardoor maar weinig tijd krijgen om het document van 1600 pagina’s door te nemen voordat zij een definitieve beslissing nemen. Om CETA te verwerpen moeten ongeveer 272 van de 571 parlementsleden ‘nee’ stemmen. Als genoeg parlementsleden zich van stemming onthouden en er meer ‘nee’ dan ‘ja’ stemmen zijn, wordt CETA ook verworpen.
4. Als de Europese parlementsleden het CETA verdrag in het Europese Parlement goedkeuren, wordt CETA naar elk van de 28 EU-Lidstaten gestuurd om daarover in het parlement gestemd te worden. Zelfs als één parlement CETA verwerpt, zal het vrijhandelsverdrag in zijn geheel mislukt zijn.

Normaal gesproken duurt het ratificatieproces van het Europese Parlement minstens zes maanden en gaat het daarna naar de plenaire stemming. Dergelijke onderzoeken bestaan uit hoorzittingen, debatten en schriftelijke verklaringen. Nu is daarvoor veel minder tijd beschikbaar.

Nog een omstreden kwestie: de verzoeken van parlementaire commissies om voor de stemming geraadpleegd te worden, waren oorspronkelijk verworpen. Drie commissies (milieu, transport en tewerkstelling) kregen pas na druk van groepen burgers en kritische Europese parlementsleden, toestemming om toch een schriftelijke mening voor te bereiden. Dit toont aan dat druk van burgers wel degelijk invloed heeft op het EU-beleid! De korte deadline ondermijnt de noodzakelijke controles om het debat en de democratie in het Europese Parlement te garanderen.

Na intensieve onderhandelingen met de EU liet Wallonië toe dat België CETA ondertekende, maar onder bepaalde nieuwe voorwaarden (zoals controle van de bepalingen over de speciale bescherming van investeerders door het Europese Hof van Justitie). De ratificatie van CETA in het Waalse parlement zal worden tegengehouden als de richtlijnen van Wallonië niet gevolgd worden.

Rob Vellekoop, 3 januari 2017