Onderzoek basisinkomen
MIES zou je als zo’n social lab kunnen zien. MIES wil experimenteren met nieuwe, veelbelovende concepten in economie en samenleving. Omdat ze denken dat er wat dingen anders kunnen en ze graag helpen onderzoeken hoe dan precies, aldus hun website.
MIES staat voor Maatschappij voor Innovatie van Economie en Samenleving.
Het eerste onderzoek richt zich op het onvoorwaardelijk basisinkomen.
Hieronder de afwegingen van MIES.
Een onvoorwaardelijk basisinkomen
Links en rechts zijn het er eigenlijk wel over eens dat de verzorgingsstaat dringend aan herziening toe is. Sinds kort wordt het onvoorwaardelijk basisinkomen weer steeds vaker genoemd als een interessant alternatief. Kort samengevat houdt dit in: iedere Nederlandse volwassene krijgt een vast bedrag uitgekeerd om van te leven, ongeacht woonsituatie, inkomen of bezit. In ruil worden alle bestaande uitkeringen, toeslagen, aftrekposten en heffingskortingen afgeschaft. Het basisinkomen wordt (in de gedachtenexperimenten, want het bestaat nog nergens ter wereld) soms gecombineerd met een vlaktaks, maar dat hoeft niet per se; de combinatie met een progressieve inkomstenbelasting met twee of meer schijven is ook goed denkbaar.
Hoewel dit idee voor velen utopisch en onbetaalbaar zal klinken, valt dat in sommige berekeningen reuze mee: de kosten zouden niet veel verschillen van die van het huidige stelsel van sociale zekerheid. Maar zijn die berekeningen niet te eenvoudig? De werkelijke risico’s liggen in wat er zal gebeuren nadat het basisinkomen is ingevoerd. Gaan mensen nog wel werken? Wat gebeurt er met de hoogte van de lonen? De huizenprijzen? Komt er geen enorme toestroom van buitenlanders naar zo’n luilekkerland?
Dat zijn vragen waar je heel lang over kunt filosoferen, maar waar berekeningen, modellen of simulaties geen antwoord op kunnen geven. We weten eenvoudig niet hoe mensen zullen reageren op zo’n fundamentele systeemwijziging. De experimenten die gedaan zijn met een onvoorwaardelijk basisinkomen laten zien dat er effecten zijn op het arbeidsaanbod, maar ook op studiekeuze, studieresultaten en gezondheid.
Die experimenten stammen allemaal uit Noord-Amerika, begin jaren zeventig van de vorige eeuw. (Hier nog een ‘toevallig experiment’ van iets recenter datum.) Onze samenleving is wezenlijk anders. Wij hebben bijvoorbeeld in ons huidige systeem al een veel grotere bestaanszekerheid.
Hoog tijd dus voor een eigentijds experiment. Of misschien wel meerdere.
Hoe moet zo’n experiment eruitzien?
Bij het ontwerpen van een experiment spelen altijd twee vragen. Achtereenvolgens:
- Welke vragen moet het experiment beantwoorden?
- Hoe moeten we het experiment dan vormgeven?
Bij het tweede onderdeel spelen, behalve de logica, ook wetten en praktische bezwaren een rol. Er zijn waarschijnlijk grenzen aan de rechtsongelijkheid die je in Nederland kunt creëren door een deel van de bevolking een ander stelsel van sociale zekerheid te bieden dan de rest, om maar iets te noemen. En sommige effecten zie je misschien pas na tientallen jaren. Of als je heel Nederland in het experiment betrekt.
MIES kiest ervoor om zich in eerste instantie te beperken tot de eerste vraag, in de hoop het aantal “ja, maar”-s tot een minimum te beperken. Ze trappen daarom de zoektocht af met een bijeenkomst om te inventariseren op welke vragen een experiment met een onvoorwaardelijk basisinkomen antwoord moet geven. Deze bijeenkomst vindt plaats op vrijdag 29 augustus, van 16.00 tot 18.00 uur in de Desdemona-tent op Noorderzon.
Voor wie?
Kort gezegd: voor iedereen die geïnteresseerd is.
Iets langer: voor iedereen die er mee in kan stemmen dat een onvoorwaardelijk basisinkomen een goed idee zou zijn als het zou kunnen werken. Voorstanders, tegenstanders en sceptici zijn allemaal welkom, als ze maar bereid zijn naar elkaar te luisteren en uit te leggen waarom ze denken wat ze denken. Het gaat er immers niet om elkaar te overtuigen, maar om op een rijtje te krijgen wat we te weten zouden willen komen. Wie denkt dat zij (hij) alles al weet, of het systeem al helemaal heeft uitgedacht op papier, kan beter thuisblijven.
En daarna?
Eind september wil MIES een tweede bijeenkomst houden. Deze wordt een stuk kleinschaliger en is op uitnodiging. Ze nodigen experts uit, die hopelijk een deel van de vragen al kunnen beantwoorden. En die hen ook kunnen helpen bij het nadenken over hoe ze een experiment vorm kunnen geven om de rest van de antwoorden te vinden. Ze denken aan wetenschappers, wethouders en ervaren professionals van bijvoorbeeld woningbouwverenigingen, sociale diensten en welzijnsinstellingen. Ken je iemand die daar beslist bij moet zijn? Ze staan heel erg open voor suggesties.
Vervolgens breekt de fase aan waarin ze een uitvoerbaar experiment proberen te definiëren. Dat betekent aan de ene kant iets slims in elkaar steken en aan de andere kant zorgen voor de uitvoeringsorganisatie. Hoe moeilijk dit is en hoe lang dit gaat duren kunnen we nu nog niet overzien.
En dan pas kan een experiment van start gaan. En kunnen ze gaan onderzoeken!
Bron: http://mieslab.nl/onderzoek-basisinkomen/
Dan moeten we MIES in de gaten houden dat ze niet een goed idee gaan verPIEPen.
Ps heb je een mailtje gestuurd lees het even SVP. 😉
Ik schrik ervan dat de vlaktaks in dit bericht naar voren komt en mag hopen dat de vlaktaks in nederland nooit ingevoerd zal worden OOK niet in combinatie met basisinkomen.
De vlaktaks is een vehoging van belasting voor de lagere inkomens en een verlaging van belasting voor de hoge inkomens. En dus worden de rijken nog RIJKERRRRR.
ZUCHT….
Ik ben het volledig met je eens, de vlaktaks hoort niet bij een basisinkomen!!
Het bericht van de aankondiging van de bijeenkomst over een mogelijk experiment van MIES met een basisinkomen is van MIES afkomstig en heb ik zonder enige aanpassing of commentaar geplaatst. Dat wil echter NIET zeggen dat ik het volledig met de inhoud eens ben, met name is idd voorzichtigheid geboden bij de invoering van een basisinkomen met een vlaktaks.