Er wordt vaak erg emotioneel gereageerd op mijn stukjes over de denigrerende behandeling van uitkeringsgerechtigden door gemeentelijke sociale diensten. Tegenstanders tonen weinig of geen medeleven. Hun verwijt is dat ik zo nodig moet schrijven over ´zielige uitkeringsgerechtigden´. En dat deze mensen moeten ophouden met klagen omdat het allemaal niet zo erg is, ze moeten meer ´de handen uit de mouwen steken´. Voor dit absolute gebrek aan solidariteit volgt hieronder een verklaring.
Prestaties
Van jongs af aan worden we grootgebracht met een simpel levensdoel: lever (financiële) prestaties die overeenkomen met de verwachtingen. Wanneer dit lukt dan heb je succes en oogst je waardering en bewondering. Succes staat gelijk aan carrière maken, (veel) geld verdienen, je nuttig maken door een baan te hebben, (groot) huis kopen, zoveel mogelijk bezitten, rijk zijn. Dan ben je iemand, een echte winnaar.
Winnaars verdienen het om gelukkig te zijn. Zij slagen in het leven. Zij doen dingen waar anderen van dromen. Iedereen heeft er begrip voor dat iemand die rijk is niets meer doet en van het leven geniet. Dan mag het.
Losers
Dit houdt automatisch in dat wanneer je niet succesvol bent, niemand je iets waard vindt. Je bent een verliezer, een ´loser´. Je verdient het zelfs om te creperen, zoals de uitkeringsgerechtigden. Zij doen zogenaamd hun best niet, lees zij leveren geen prestaties die er toe doen en zijn daarom nutteloze sukkels. Daar hoef je geen medelijden mee te hebben. Niemand heeft er begrip voor dat je niets doet, doordat je geen werk hebt. Dit mogen alleen de succesvollen. De losers moeten hun hand ophouden en verdienen het pas een uitkering te krijgen nadat zij iets gepresteerd hebben, zoals iedereen in onze maatschappij dat hoort te doen.
Steeds moet je presteren om te bewijzen dat je iemand bent.
Dat is het klimaat waarin wij leven. Het gaat zelfs zo ver dat mensen vaak onbewust onrustig zijn wanneer ze niet nuttig bezig zijn of niets presteren. Iets doen suggereert al dat je in ieder geval je best doet om iets te presteren. Die voortdurende koorts om te presteren, hoe klein de prestatie ook, levert heel veel stress op. Des te lastiger voor mensen die niet meer kunnen presteren. Doordat ze ziek zijn of hun baan verloren hebben. Dit verlies heeft vervelende consequenties omdat we geleerd hebben elkaar hier op af te rekenen op.
´Ik heb het druk`
Het gaat zelfs zo ver dat we elkaar als afscheid ´Succes´ toe wensen. Of wanneer gevraagd wordt als begroeting hoe het met je gaat en je antwoordt: ´Ik heb het druk´ suggereert het dat het goed met je gaat. Want het druk hebben is een synoniem voor bezig zijn met prestaties. Deze zijn de basis van succes en door succesvol te zijn verdien je het om gelukkig te worden.
Ziek
Het is de hoogste tijd voor een mentaliteitsverandering. Het is tijd om deze prestatiekoorts los te laten, want het creëert een liefdeloze en egoïstische maatschappij die geen ´samenleving´ meer is. Het maakt mensen ziek. Ziek van zichzelf omdat ze in hun eigen ogen of van die van de maatschappij niets meer presteren. De onsuccesvollen worden weggestopt, genegeerd en als tweederangsburgers behandeld.
Het is tijd om te leren jezelf te waarderen op basis van wie je bent en niet op grond van je prestaties. Ieder mens is gelijkwaardig en waardevol, wanneer we dat zien zullen we samenleven en in solidariteit voor elkaar gaan zorgen.
Rob Vellekoop, 27 mei 2013, delangemars.nl
Het falen van vandaag is niet toevallig, maar het resultaat van de hoop op succes van gisteren. Ook de gezamenlijke wens om in de toekomst te slagen zal uitlopen op een (nog grotere) mislukking. Uit alle oplossingen die het Ego bedenkt ontstaan nieuwe en zwaardere problemen. Totdat wij de les werkelijk leren.
Mooi omschreven, het beschrijft eigenlijk een soort van waanzin. We kijken alleen maar naar buiten en te weinig naar binnen.
Wie zie je tijdens leven in het grote huis, wie zie je in de kist? Wie zie je tijdens leven in een klein huis, wie zie je in de kist?
Wat ik ermee wil zeggen is dat degene in het grote huis, een waardeloos iemand kan zijn. Dat iemand in een klein huis, een waardevol iemand kan zijn. Dat voor medemensen. Tja wat is succes en wie is een loser? Kijk eerst even naar binnen om te bezien of iemand echt te bewonderen is, waar jij van droomt. ( Algemeen bedoelt )
Ik vroeg een vriend van me om de petitie van het burgerinitatief voor een onvoorwaardelijk basisinkomen te ondertekenen. Hij is manisch depressief en daardoor niet altijd beschikbaar voor de arbeidsmarkt en dus afhankelijk van uitkering, soms werkt hij een jaar betaald. Hij zei dat het heel erg slecht voor hem is om een basisinkomen te hebben, want dan zou hij toch maar de hele dag jointjes roken in de coffeeshop! Ik was zo verbaasd hem dit over zichzelf te horen zeggen, want hij rookt inderdaad jointjes maar hij is daarnaast ook altijd actief, zoals hij zichzelf beschrijft klopt totaal niet met de werkelijkheid. Hij ziet het hebben van een uitkering tegen voorwaarden als bescherming tegen “er maar op los leven” terwijl hij dat ook met de voorwaardelijke bijstandsuitkering zou kunnen doen, maar niet doet. Hoezo negatief zelfbeeld geinternaliseerd, hoezo boodschappen van de maatschappij over “niet werken” geinternaliseerd. Je hoort zijn bezorgde ouders in zijn zelfbeeld doorklinken, en de oordelende samenleving.
Natuurlijk kan dit in individuele gevallen gelden, maar op uitzonderingen bouwen we geen systeem van een basisinkomen.
Het trieste is dat zoveel mensen deze prestatiemoraal geïnternaliseerd hebben. Los van wat mensen in de omgeving vinden of zeggen krijgen veel mensen die niet (meer) aan de door de prestatiemaatschappij opgelegde normen voldoen last van schuldgevoelens. Degenen die nog wel meedraaien, leven met de voortdurende angst het niet meer te kunnen bijbenen of hun baan te verliezen. Misschien verklaart dit hun agressieve reacties en het onbegrip en het waanidee dat mensen die een uitkering hebben in een soort luilekkerland leven.