Portugal draait bezuinigingen terug

Portugal is het eerste land binnen de eurozone dat daadwerkelijk bezuinigingen terug draait. Een groei voor 2017 wordt verwacht van 1,5%.

De ambtenarensalarissen gaan er op vooruit, het overheidspensioen stijgt en er komt een vermogensbelasting op woningen met een waarde van meer dan 600.000 euro.

Premier Costa’s voorganger Pedro Passos Coelho heeft van 2011 tot 2014 zware bezuinigingen doorgevoerd op last van de Trojka (IMF, EC en ECB) als tegenprestatie voor steun (leningen) van meer dan 70 miljard euro. De regering van Costa regeert sinds september vorig jaar. De Socialistische premier heeft een minderheidsregering gevormd die wordt gedoogd door communisten en het Links Blok (BE). Deze laatste partijen hebben voor het terugdraaien van de bezuinigingen gezorgd.

De begroting voor 2017 bracht heel wat onrust teweeg in het Portugese parlement. In de woorden van de Minister van Financiën Mário Centeno: “Dit is een begroting van links, ontworpen om de armeren in de samenleving te sparen ten koste van degenen die meer middelen hebben.” (Portugal Resident)

Internationale investeerders vinden de belasting “angstaanjagend”, terwijl de rechtse oppositie de begroting ziet als een “belastingbetalers heksenjacht, die op alle mogelijke manieren geld ophaalt”.

Tegelijkertijd is er nog een ander spel gaande. Drie kredietbeoordelaars hebben de (leen) status van Portugal al verlaagd tot junk en een vierde kredietbeoordelaar DBRS zal eind deze week waarschijnlijk hetzelfde doen. Dit heeft tot gevolg dat het moeilijker wordt voor Portugal om geld aan te trekken en zij zal hierdoor meer rente moeten betalen mocht zij daarin toch slagen. De junkstatus zal ook tot gevolg hebben dat Portugal niet meer mee kan doen aan het QE-programma van de centrale banken, die maandelijks voor miljarden van banken obligaties opkopen. Dit laatste is natuurlijk veel meer in het nadeel van de Portugese banken dan van de Portugese overheid, nu het positieve effect van het opkoopprogramma niet het effect van een hogere rente en meer groeistimulering door banken oplevert.

Wel blijkt hieruit dat de Portugese regering onder internationale druk staat om toch vooral van de ingevoerde bezuinigingen af te blijven. In ieder geval geeft Portugal een krachtig signaal af naar de leiders van de Eurozone dat er landen zijn die hun eigen beleid durven voeren.

Rob Vellekoop, 18 oktober 2016