De opbouw van de gasprijs of waarom de burger zich blauw betaalt

UTRECHT – Nederland produceert jaarlijks 75 miljard m3 gas en verbruikt jaarlijks rond de 45 miljard m3. Dankzij het nationaal dekkend gasleidingennetwerk wordt het gas rechtstreeks aan de Nederlandse huishoudens en industrie geleverd. De consument betaalt ongeveer 65 cent per kubieke meter gas, daarin zit 43% belasting. Daarnaast blijken de meeste gasvoorraden niet van de Staat maar van ExxonMobile en de Shell te zijn. Wat schiet de burger eigenlijk met ‘onze’ gasvoorraden op?

De Nederlandse gaswinning is geregeld via een ingewikkeld labyrint van bedrijven dat het gasgebouw wordt genoemd. De basis van het Gasgebouw is een overeenkomst tussen de Staat, Shell en ExxonMobil. In de praktijk betekent dit dat de Nederlandse Aardolie Maatschappij(NAM) voor 50% eigendom is van Shell en 50% ExxonMobil en dat de NAM eigenaar is van het gas. (dus NIET de Nederlandse Staat) Bron: Kamerstukken.

Van de winst uit de verkoop van het Groningengas door de NAM aan GasTerra komt volgens een ingewikkelde verdeelsleutel uiteindelijk 90% bij de Staat terecht. Let op: de NAM levert niet rechtstreeks aan de consument, maar aan GasTerra tegen een prijs van circa 26 cent per kubieke meter gas, die het op haar beurt weer verkoopt aan grote klanten zoals elektriciteitscentrales en energiemaatschappijen. Er zijn dus vaste afnemers van het aardgas en er is geen rechtstreeks contact met consumenten.

De economische verhoudingen in GasTerra zijn 10% Staat, 40% EBN, 25% Shell en 25% ExxonMobil.
GasTerra leverde in 2013 89,3 miljard m3 gas. De gemiddelde gasprijs in 2013 was 27,1 eurocent p/ m3 en maakte over 2013 een winst van 36 miljoen.

Gas kan op de gasbeurs van ICE ENDEX  door energielevernaciers gekocht worden voor 25,5 ct/m 3 (prijspeil januari 2014).

De burger betaalt ongeveer 65 cent per kubieke meter gas aan de energieleveranciers.

De totale gasprijs voor de eindgebruiker/burger bestaat uit:

• Leveringskosten (45%)
• Transportkosten / netwerkkosten (12%)
• Energiebelastingen (27%)
• BTW (16%)

De leveringskosten van de gasprijs bestaan uit een combinatie van vastrecht, leveringstarief en een regiotoeslag. Deze regiotoeslag is afhankelijk van de afstand tussen de woning en Groningen.
De netwerkkosten zijn kosten voor het onderhoud van het complete gasnet, de aansluiting en de meterinstallatie. De netwerkkosten variëren per gasregio.
Met de energiebelasting wil de overheid een lager energieverbruik stimuleren. Energiebelasting wordt vastgesteld door de overheid. De energieleverancier is verplicht deze heffing te innen en draagt de Energiebelasting af aan de overheid. Deze belasting wordt geheven over de afgenomen hoeveelheid m3 gas. Hoe meer verbruik, hoe hoger de gasprijs. Hetzelfde geldt voor de BTW.

Tot zover de opbouw van de prijs die de burger voor de aardgas moet betalen. Daartegenover staat dat de Overheid 15 miljard aan aardgasbaten genereert volgens de Jaarrekening van de overheid en dat volgens de industrie bij Nederlandse olie- en gasbedrijven ruim 3.000 werknemers in dienst zijn en 3.200 mensen werkzaam bij de toeleveringsbedrijven. Met de offshore aannemers komen daar nog 10.000 banen bij.

Een ander niet te onderschatten kostenpost zijn de kosten van de schade door aardbevingen in Groningen. Ondanks het feit dat het aardgas eigendom van Exxon Mobile en Shell is, moet de Nederlandse overheid 64% van de schade betalen. Dus opnieuw is het de burger die de kosten van ‘onze’ aardgas draagt.

Commentaar
Het hele aardgasverhaal is niet meer dan een luchtbel waarin belastinggeld rondgepompt wordt. Het voorkomen van deze voorraden lijkt een zegen voor de Nederlandse burger, maar is eerder een manier om verkapt belasting te heffen. Daarnaast lijden de Groningers onder de ellende van de bevingen die hen keer op keer economische schade berokkenen, die de belastingbetaler ook weer grotendeels voor zijn rekening neemt.