Goed economisch nieuws voor wie?

Gastbijdrage van Renzo Verwer –

Burger én politicus, van links tot rechts, ze haten werkloosheid. Zo verdedigde Willem-Alexander vlak voor zijn troonsbestijging het inkomen van de koninklijke familie. De nog-net-prins:

‘Als ons inkomen omlaag gaat, moeten we mensen ontslaan’.

De vragensteller nam er genoegen mee. Want betaald werk is per definitie goed!
En dus was het feest in Den Haag toen het CPB onlangs met een voorspelling (niet meer dan een aanname!) van 2 procent groei voor dit jaar EN het komende jaar kwam.We moeten namelijk groeien, dan komen er banen bij en hebben de mensen meer te besteden. Zo kunnen we op de oude voet verder gaan, wordt de werkeloosheid opgelost en hebben we genoeg geld voor zorg, onderwijs, defensie, Europa en andere zaken.

Maar gaat het wel echt goed?
Volgens het NIBUD heeft ruim een kwart van de Nederlanders de afgelopen drie jaar een forse terugval in het inkomen gehad, vanwege werkloosheid of overstap naar slechter betaalde baan. Geen woord in dit onderzoek over inkomensstijgingen, maar slechts weinigen zullen die hebben. CAO’s staan al jaren op de nullijn of kennen een kleine stijging, kleiner dan de inflatie. Ondertussen stijgen de ziektekosten – niet meegerekend in de inflatie – en neemt ons besteedbaar inkomen af.

Meer groei betekent niet dat we het allemaal beter krijgen
We willen altijd ons nationaal inkomen, de zogeheten taart, vergroten. Maar velen vergeten dat het gaat om hoe de taart gemaakt wordt. Een enorm deel van de mensen deelt niet mee in de groei. Voor de postbezorger, de thuiszorger, de onderwijzer is er helemaal geen groei. Dit speelt al sinds de jaren negentig, de jaren waarin de economische ontwikkeling zogenaamd groot was, maar ten koste ging van menig inkomen. Zijn we nu Piketty en alle andere onderzoeken alweer vergeten? De gemiddelde loonslaaf en uitkeringsgerechtigde gaat er al jaren op achteruit.

Maar er zullen toch altijd nieuwe ondernemers en nieuwe banen zijn?Trendwatcher Adjiedj Bakas:

‘Er werken in Europa 500.000 mensen in de app-ontwikkelingsindustrie en 800.000 in de games.’

Die nieuwe banen wegen alleen niet op tegen de vele ontslagen. En Bakas ‘vergeet’ te melden dat die in totaal 1,3 miljoen mensen veelal niet rond kunnen komen van hun werk. Verder zijn vele banen van vast naar flexibel en/of lager betaald gegaan: veelal met uitgeklede contracten. De crisis heeft het tempo waarin betaalde banen veranderen, versneld. En deze ontwikkeling gaat ook nu door. Een verzekeraar meldde mij:

‘Ik heb honderden mensen moeten ontslaan en die banen komen echt niet meer terug, ook niet als de economie weer enorm zou aantrekken’

Maar er is toch werk zat? Er kunnen bossen en wegen aangelegd worden, de onderwijzer kan assistentie gebruiken, enzovoorts. Inderdaad, maar er is geen geld om die banen te betalen. De begrippen ‘behoefte aan mensen’ en ‘daadwerkelijke vacatures’ worden vaak verward.
We zouden ons moeten afvragen waarom we per se allemaal betaald moeten werken. We moeten niet vergeten dat de mens steeds streefde naar arbeid om arbeiders overbodig te maken. Dat geldt als efficiënt!

Als wij volgend jaar door een of andere EU-subsidie 100.000 mensen aan de slag krijgen als onderwijsconsultant, dan zal iedereen juichen. Want: meer banen. Ik ben echter niet blij. Onderwijsvernieuwers zullen leraren op de vingers kijken en hinderen. We hebben nuttige banen nodig. Nuttig werk is niet: de koning geld geven zodat-ie mensen aan het werk houdt. Een maatschappelijke discussie moet gaan om de vraag: wat vinden we als samenleving belangrijk om te produceren?

Renzo Verwer
auteur van Waar blijft die baan: tien sprookjes over de arbeidsmarkt

14 Comments

  1. Zolang we aan de leiband lopen van de financiële markt economie en neo-liberaal kapitalisme als de enige waarheid/religie wordt gezien dan lopen we altijd achter de feiten aan. TINA….my ass!
    We hebben ons een identiteit laten aanmeten dat van ons als individu niets anders maakt dan een bedrijf. Winnen(over lijken!) of verliezen, en dat is dan je eigen schuld want je hebt niet genoeg je best gedaan.
    Als we het juk van deze verwrongen identiteit niet afschudden dan zullen we altijd de ‘winners’ als semie-goden zien en genoegen nemen met ‘ de kruimels’. Omdat we dan zelf geloven dat we niet genoeg hebben gepresteerd. En verdienen dan niet beter. Antidepressiva….anybody?
    Een beetje zoals de vakbond nu. Totaal niet radicaal genoeg omdat ze ‘wel later weer moeten aanschuiven’ ipv zichzelf (en haar achterban!) als gelijke te zien.
    Er is genoeg geld voor iedereen en voor het creëren van nieuwe banen… nu de wil en de moed om het af te dwingen nog!

    • Vakbonden hebben maar 1 functie, kleine brandjes (ongenoegen van werknemers) blussen voordat het een uitslaande brand (opstand / revolutie) wordt.
      Eerst ging er een vakbondsleider van de FNV naar de PvdA (gesprekspartners met tegenovergestelde belangen op papier) en nu is de volgende vakbondsleider naar de SP gegaan.
      Alleen sufkoppen zijn niet in staat de link te leggen, blijkbaar zijn dat er veel in het Westen.

      • Ook de vakbond(organisatie/leiders) gaat gebukt onder een neo-liberale identiteit.
        Maar het is de achterban die de vakbond ‘maakt’. Mits ze het afdwingt!
        Dit vergt dus wel een identiteit van ‘gelijkheid’.

  2. Asscher zet dat z zo ja plannen nog zijn uitwerking , moeten hebben?
    Nu niet, dan niet, nooit Niet!
    Als je meeheult met de wolven in het bos dan ben je wel verzekerd!

  3. Sinterklaascadeautjes of geluk?

    De vraag moet volgens mij niet zijn: wat vinden we als samenleving belangrijk om te produceren? In de huidige geglobaliseerde technocratie, hier opgebouwd door met elkaar verweven westerse wetenschappers, multinationals, banken, verzekeringen, grote natuurorganisaties en faciliterende politici, zal dat niet veel meer opleveren dan wat hoogstaande technische wetenschappelijke korte termijn bevredigende Sinterklaascadeautjes.
    En daarna is de kans weer groot dat we onderscheid gaan maken tussen wie wel en wie niet een cadeautje krijgt.

    Geluk
    De vraag kan beter zijn: Wat is geluk? En vandaar uit: Wat is leren eigenlijk? Wat is arbeid zoal? Wat is vrijheid voor alles en iedereen op Aarde? Wat is een mooi leven los van materie of een baan? Wat is recht voor allen? En wat is werkelijke autonomie? Hebben we al die geldverslindende (wetenschappelijke) instituten en de retoriek van de huidige politici eigenlijk wel nodig?

    Verslaafd
    De samenleving(u en ik) zijn namelijk in zeg maar 200 jaar tijd verslaafd gemaakt en geraakt aan alles en nog wat: geld, nutteloze producten(heel veel), olie, gas,kolen, suiker, koffie,alcohol, tabak, noem maar op. En ja dan komen zaken als “Er kunnen bossen en wegen aangelegd worden, de onderwijzer kan assistentie gebruiken, enzovoorts. Inderdaad, maar er is geen geld om die banen te betalen.” aan de orde. Los van het feit dat de aanleg van wegen nuttig zou zijn, want dat moeten we als verslaafde altijd maar weer ‘consumeren’, is er natuurlijk genoeg geld. Maar wat belangrijker is: er genoeg sluimerend geluk om allemaal gelukzalige dingen te doen.

    Ecologische groei
    Alle crisissen van vandaag zijn terug te voeren op de wereldwijde ecologische crises. Als we ons dus bewust zijn van onze huidige verslavingen en vooral ook de dealers die daarbij horen werken we al in de goede richting. Daarna kunnen we weer helder denken, doen en voelen. Vele instituten en schakels in bijvoorbeeld de medische, farmaceutische, voedingsmiddelen, bestrijdingsmiddelen en bankenindustrie zullen overbodig worden waardoor nuttelooos geestdodend werk als sneeuw voor de zon verdwijnt. Economische groei,wel of niet, het zal ons daarna een worst zijn.
    Zoals al eens eerder gezegd zijn de in ons aanwezige anarchistisch-socialistische, pacifistische en Animistische drijfveren al voldoende aanwezig om te werken aan een nieuwe Aarde en nieuwe vormen van democratie. Ecologisch groei in plaats van economische groei. Ecologische groei is namelijk het gezamenlijke resultaat van een niet meer verslaafde samenleving. Er zal nog wel een overgangssituatie nodig zijn. Maar met genoemde drijfveren gaat dat, als we angst en haat geen stem geven, helemaal goed komen.

    Zelfs de vraag “Wat is geluk?” hoeft dan niet meer gesteld te worden want een ieder is dat al op zijn eigen manier.
    Niets is onmogelijk. Gestaag ‘doorwerken’ en experimenteren. De muur die op mijn geboortedag(13081961) is voltooid is ook neergehaald. Waarom niet de volgende muur slechten? Een ieder kan daar zijn eigen steentje aan bijdragen. Al is de put nog zo diep, niets is onmogelijk.
    Veel geluk gewenst

    De Kleine Salamander

    • Voor mij zou het een opluchting zijn, ‘heb ik het al die tijd verkeerd, of ligt het aan die vreselijke hebzucht en verslaving’, als dit tot de hele bevolking doordringt en hier tegen op staat?
      Dus geduldig afwachten, tot ik een ons weeg?

  4. De hele koninklijke familie loopt al decennia lang de deur plaat bij de paar honderd super decadente prinsen in Saoedi-Arabië, terwijl ze donders goed wisten van de enorme hoeveelheid mensenrechten die daar continu geschaad worden. Dan denk ik bij mezelf: hadden jullie nou echt geen normaler land kunnen uitzoeken? Alle principes moeten kennelijk wijken voor een paar idiote prestige-orders, zoals de aanleg van palmeilanden in de Middellandse Zee? Dezelfde Soennitische Saoedi’s lopen nu IS te sponsoren……

  5. De koning heeft ook geen echt werk. Het is zijn taak de leugens van propaganda te voorzien, zodat de massamoord op burgers gewoon door kan gaan, en er geen slapende honden wakker worden gemaakt. Door dan wat fabeltjes de wereld in te helpen over een zogenaamde rechtsstaat hoeven ambtenaren minder moeite te doen de genocide op het volk ten uitvoer te brengen. Ik wil helemaal geen economische groei, spullen, of bezittingen, ik wil kwaliteit van leven en daar weigert men zich eens voor in te zetten. Daar had men een fundamentele basis kunnen leggen, maar helaas. In het zo raar dat burgers hun eigen gezondheid als uitgangspunt willen nemen in plaats van het perverse geloof in meer bezittingen? Ik kwam er vandaag weer achter hoe de kapitalist ook echt gelooft in de vernietiging van mensen als de gevolgen hem koud laten.

    • Dat geeft behoorlijk goed de huidige gang van zaken weer, Rinus! Petje af voor deze heldere uitleg.

      De mensheid zal haar levenszinvolheid weer als uitgangspunt dienen te nemen, toch?

  6. Zolang er nog een overgroot gedeelte van het nationale inkomen direct wordt afgedragen aan de banken vanwege het feit dat ze rente vragen voor geld wat zo uit de pers komt rollen, moet er groei zijn en zal nooit genoeg geld zijn om iedereen een menswaardig bestaan te gunnen.

  7. Ik krijg overigens wèl de indruk dat de overheid met 970.000 ambtenaren en 1,5 miljoen subsidie-afhankelijken die allemaal ten laste komen van de overige werknemers en belastingbetalers veel te veel is uitgedijt en feitelijk een luxeprobleem lijkt te worden in deze periode van gestaag teruglopende koopkracht.

Reacties zijn gesloten bij dit onderwerp.